معصومه عمرانی/ ای اهل ایمان! بر شما حکم قصاص کشتگان چنین معین گشت که مرد آزاد در مقابل مرد آزاد، و بنده را به جای بنده، و زن را به جای زن قصاص توانید کرد. و چون صاحب خون بخواهد از قاتل که برادر دینی اوست درگذرد کاری‌ست نیکو، پس قاتل دیه را در کمال خشنودی ادا کند. در این حکم، تخفیف و رحمت خداوندی است، و پس از این دستور، هر که تجاوز کند او را عذابی سخت خواهد بود.

ای عاقلان! حکم قصاص برای حفظ حیات شماست تا مگر (از قتل یکدیگر) بپرهیزید.

آیات ۱۷۸ و ۱۷۹ سوره بقره

فیلم پرونده باز است به کارگردانی و نویسندگی کیومرث پوراحمد و تهیه کنندگی علی قائم مقامی اولین فیلم روز سوم جشنواره بود.

اگرچه بازی نوجوانان در فیلم قابل قبول و بعضا خوب بود اما کارگردان در بازی گرفتن از بازیگران بزرگسال چندان موفق عمل نکرده. فارغ از نکات فنی، پرونده باز است می‌توانست یک فیلم خوب درباره نقش خانواده‌ها در بزهکاری نوجوانان، گذشت، عشق، امید و تلاش برای زندگی و نمایش سردرگمی‌ها و نگرانی‌های یک محکوم به اعدام باشد؛ اما تلخی بیش از حد فیلم و کش آمدن ماجرا این مسئله مهم را تحت‌الشعاع قرار داد؛ تا جایی که مخاطب از خود می‌پرسد: وفاداری به پویش نه به اعدام موضوع مدنظر فیلمساز است یا ترویج فرهنگ گذشت و بخشش؟!

نکته قابل توجه در پرونده باز است و عموم فیلم‌های با این موضوع اینجاست که فرد زیر تیغ فردی متشخص و آرام است که برحسب اتفاق تبدیل به قاتل شده، و خب در این موارد ترغیب به بخشش کار کاملا درستی‌ست. اما آیا درمورد قتل‌های با طرح و نقشه قبلی که قاتل پس از آن حتی ابراز پشیمانی نمی‌کند هم بخشش انتخاب بهتری‌ست؟

در جریان فیلم نشانه‌های خوبی درمورد تمایز بین این دو دسته بیان شده، اما به‌نظر کافی نمی‌آید، گذشت در برابر قاتلی که با طرح و نقشه قبلی مرتکب قتل شده و از کاری که انجام داده ذره‌ای احساس پشیمانی نمی‌کند، حتی می‌تواند کار اشتباهی باشد. چه بسا این فرد آزاد شده و دوباره مرتکب قتل شود و آن موقع خانواده مقتول اول که به نقل از دیالوگ فیلم میخواست بعد از قصاص دو غم را تجربه نکند حالا چند غم داشته باشد!

از نکات دیگر فیلم که مورد توجه اصحاب رسانه هم واقع شد دردسرهایی بود که رسانه‌ها برای افراد درگیر، به‌ویژه فرد محکوم به قتل ایجاد کردند. کارهایی از جنس همان کارها که امروزه سلبریتی‌ها انجام می‌دهند، باید دید آقای پوراحمد درمورد این اتفاق که کار را برای فرد اعدامی سخت و پیچیده کرده چه نظری دارند؟!؟