حمید عارفی / کرهی جنوبی از دههی ۹٠ میلادی سریالسازی را کلید زده و در کنار موسیقی، موج کرهای را آغاز کرد، سپس با شروع دههی ۲٠٠٠ میلادی به اوج شکوفایی خود رسیده و با تولید سریالهایی خوشرنگ و لعاب، تاریخ ناشناختهی خود را با یک برنامهریزی قوی به جهانیان معرفی کردند.
از جملهی آثار مشهور کرهی جنوبی که در تلویزیون ایران برای اولین بار پخش و به محبوبیت فراوان رسیدهاند و بارها نیز بازپخش شده است میتوان به «تاجر بوسان»، «جواهری در قصر» و «امپراطور دریا» اشاره کرد که توأم با اغراق و تحریف، تاریخ خود را برای مخاطب جهانی صادر و در کنار سود مالی فراوان، از لحاظ دیپلماسی فرهنگی نیز به موفقیت برسد.
سریال جومونگ (Jumong) محصول سال ۲٠٠۶ کره جنوبی در گونهی تاریخی، عاشقانه و حماسی بود که بعد پخش از تلویزیون ایران تبدیل به پربینندهترین سریال خارجی صدا و سیما شد؛ که شاید از دلایل آن جذابیت داستان، قهرمان سازی شاخ برگ داده شدهی حماسی-اسطورهای و همچنین دوبلهی با کیفیت آن بود.
در فیلمها و سریالهای خارجی، دوبله یکی از مهمترین ارکان جذب مخاطب است که متاسفانه برخی از گویندگان این مجموعه به دلایلی چون بازنشستگی، قطع همکاری با تلویزیون، مهاجرت از ایران، وفات و... دیگر در دسترس نیستند گویندگانی چون کامبیز شکوفنده، ظفرگرایی، بتسابه کاظمی، سعید مقدممنش، شهروز ملکآرایی، فریبا شاهینمقدم، اکبر میرطاهری، بیژن علیمحمدی و...
داستان سریال با توضیحات راوی در ارتباط با تاریخ باستانِ شبهجزیرهی کُره آغاز میشود، زمانی که امپراطوری «گوچوسون-چوسانِقدیم» به دلیل نفاق و شکاف بین درباریان بعد از دو هزار سال حکمرانی بر شبهجزیرهی کُره و بخشهایی از چین امروزی در سال ۱٠۸ قبل از میلاد بعد از دو سال نبرد با امپراطوری قدرتمند هان از صحنهی روزگار محو و مردم به اسارت امپراطوری هان درآمدند و عدهای نیز به قبایل و حکومتهای تازه تاسیس همچون بویو مهاجرت کردند.
قهرمان سریال در آغاز جومونگِ نازپروده، ترسو، عیاش و بیخیالی است که در سِیر اتفاقات داستان و خصوصاً برخورد با پدر واقعیاش تبدیل به مردی با هدفی متعالی میشود و تمام تلاش خودش را برای رسیدن به این هدف میکند.
بیان مسائلِ سیاسی که همچنان در دورهی زمانی حال نیز کاربرد دارد به چشم میآید، از جمله اهمیت تقویت قدرت نظامی و اقتصادی یک کشور، فشار امپراطوری هان به بویو بابت عدم تقویت نیروهای نظامی و توسعهی سرزمینی، تحریم و فشار اقتصادی برای تضعیف و تسلیم کردن کشورهای کوچکتر توسط قدرتهای برتر و...
در بسیاری از سریالهای تاریخی همانگونه که قبلا اشاره کرده بودیم، شاهد مسائل ماورایی، جادویی و پیشگویی هستیم که در سریال جومونگ این مورد از تمامی سریالها پُررنگتر بود؛ مواردی چون قدرت دادن و احترام به پیشگوهای زن در بین مردم و دربار، پیشگویی پرندهی سهپا که جومونگ نماد آن است، زدن صاعقه به کسانی که خواستار مرگ جومونگ هستند، نشانههای شوم و اخطار آمیز و... که از لحاظ فرهنگ اسلامی کشور ما به هیچ وجه مورد تایید نیست و مخصوص فرهنگ شرقِ دور است.
اغراق نیست اگر بگوییم پخش فیلمها و سریالهایی با چنین پرداختهایی، میتواند یک حرکت ضدفرهنگی در کشور باشد!
امپراطوری گوگوریو در نهایت همچون سریال «فرمانروا تِهجویونگ» که قبل از پخش مجدد سریال «جومونگ» از شبکهی تماشا به نمایش درآمد، به علت خیانت و نفاق درباریان قدرت طلب نابود شد؛ چرا که این افراد به وعدههای دشمن اصلی اعتماد کرده و زمینهساز اصلی سقوط کشورشان به دست دشمن بودند و بعد از آن به خدمت دشمن درآمدند.
باید توجه کرد و هشدار جدی داد که سریالها فقط ابزار سرگرمی نیستند و میتوان از آن نکات عبرتآموزی را دریافت کرد و پرداخت به تاریخ کشورهایی که بیشترین قرابت فرهنگی با کشور عزیزمان ایران را دارند میتواند یک گزینه در جدول پخش تلویزیون باشد.
اما همواره اصلیترین نقد ما به پخش چندبارهی فیلم و سریالهایی است که از لحاظ فرهنگی، مذهبی و ارزشی، کوچکترین تقارنی در کشور سازنده و کشور ما وجود ندارد! آنچه در سریالهای کرهای حفره و خلأ اصلی محسوب میشود نداشتن رنگ و بوی الهیات در آثار است، اساساً ارزش در سریالهای کرهای چیزی بسیار بسیار دورتر از ارزشهای ماست.
بارها و بارها گفتیم که شاید یکبار پخش سریالهای قوی برای آشنایی با فرهنگ و تاریخ و اساساً افسانههای ملل جذابیت داشته باشد؛ ولی هربار تکرار اینگونه سریالها در شبکههای مختلف تلویزیون حسرت و افسوس ما را بابت نپرداختن به قهرمانان واقعی و غیر افسانهای تاریخ گهربار ایران عزیزمان بیدار و تلنگری بر وجدانهای خفتهی فیلمسازانی است که از تاریخ ایرانِ اسلامی غافل هستند.
کمااینکه با ساخت آثاری در جهت روشنگری، مردم را با قهرمانان مِلی خود آشنا کرده تا برای دیدن قهرمان سازیهای کشورهای بیگانه حسرتِ غلطِ تاریخ آنان را نخورند!
در خوشبینانهترین حالت میتوان از اینچنین سریالهایی مفاهیم سیاسی را دریافت کرد تا با وعدههای پوچ و دروغین دشمنان ایران زمین، سُست نشده و کشور خودمان را با بهانههایی همچون دلسوزی، تضعیف و خدایی نکرده با خیانت تسلیم دشمنان نکنیم.
سریال «جومونگ» با وجود بارها پخش از تلویزیون همچنان بسیار محبوب بوده به طوری که شاهد بازدید میلیونی بعد از هر بار بازپخش این مجموعهی تلویزیونی در تارنمای تلوبیون هستیم؛ همین مورد باید زنگ خطر جدی را باید برای مسئولان فرهنگی کشور به صدا درآورد و آنان را از خواب خرگوشی و غفلت طولانی مدت بیدار کرده تا به وظایف خود عمل کنند؛ چرا که حلقهی مفقودهی هنر را پیدا نکردند و از تاریخ، فرهنگ و ادبیاتِ غنی ایران زمین برای ساخت آثار فاخر و یا قابل قبول بهره نبردهاند.